H Παπαμάρκου τότε και τώρα

Oδός Παπαμάρκου, ένας μικρός δρόμος στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης στην περιοχή της πλατείας Άθωνος. Ένα όχι και τόσο γνωστό στενό, μέχρι και σήμερα, για πολλούς Θεσσαλονικείς. Η ιστορία του μεγάλη και τα πρόσωπα που πήρε κατά τη διάρκεια αυτής, πολλά και διαφορετικά. Τα κτίρια της Παπαμάρκου, με την χαρακτηριστική και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική που διατηρούν από το παρελθόν, άλλαξαν ανά τα χρόνια χρήσεις και πρωταγωνιστές. Από αντιστασιακούς και άοκνους Θεσσαλονικείς των μαύρων στιγμών στην ιστορία της πόλης μέχρι και τα τελευταία χρόνια όπου έπειτα από μια περίοδο ερήμωσης, ο δρόμος απέκτησε ένα κράμα ιδεών, προσωπικοτήτων και επιχειρήσεων που δημιουργούν έναν άκρως ιδιοσυγκρασιακό αέρα προσδιδοντας στη Θεσσαλονίκη μία δυνατή πτυχή στη σύγχρονη αστική της ταυτότητα.

Η Παπαμάρκου τότε

Η χάραξη της οδού Παπαμάρκου έγινε το 1923 και εμπεριέχονταν στα σχέδια του Ερνέστο Εμπράρ για την δημιουργία μιας κεντρικής αγοράς. Η οδός τοποθετείται σε μια περιοχή που σηματοδοτήθηκε ως μια από τις κεντρικές αγορές της Θεσσαλονίκης. Στην παλιά της μορφή αιώνες νωρίτερα, η αγορά γέμιζε με κάθε είδους έμπορες φτάνοντας μέχρι και στην πρόσφατη ιστορία των ξυλάδικων και των μπακάλικων με τα μπαχαρικά και τα βότανα.

Το μαγειρείο του Απόστολου Τασιούλη, διαγωνίως απέναντι από το σημερινό Bazaar, το 1979. Εικόνα: Άρις Γεωργίου

Τα κτίρια του δρόμου όλα εμπορικής χρήσεως, ήταν διόροφα και στον επάνω όροφο των κτιρίων ήταν σύνηθες οι βιοτέχνες και οι καταστηματάρχες να φιλοξενούσαν τα νοικοκυριά και τις οικογένειές τους ενώ στο ισόγειο απλωνόταν η εκάστοτε επιχείρηση.

Παλαιότερα η οδός Παπαμάρκου και η γειτονιά ήταν γνωστή με το όνομα Μπαζάρ.  Το σημείο είχε ιδιαίτερη σημασία για τη Θεσσαλονίκη. Μαγειρία, ποδηλατάδικα, μπακάλικα και σιδηρουργικές επιχειρήσεις λειτουργούσαν ως εμπορική και ανέκαθεν κοινωνική-πολιτική κοιτίδα της πόλης. Ο δρόμος της Παπαμάρκου φιλοξενούσε παραδοσιακά ανθρώπους που συνελάμβαναν τα σημεία των καιρών και αντιδρούσαν συνολικά, αβίαστα, με το δικό τους κοινό τρόπο.

Παπαμάρκου-Δεκέμβρης 1996. / Εικόνα: Άρις Γεωργίου

Η Παπαμάρκου σήμερα

Στα μετέπειτα χρόνια, η Παπαμάρκου απέκτησε άλλη χρήση ακολουθώντας τους ρυθμούς της πόλης που εκδυτικοποιούνταν. Εκτός από τα πάντα παρόντα της ξυλάδικα, στην οδό έκαναν την εμφάνισή τους καταστήματα εστίασης, με καφέ, μπαρ και εστιατόρια να ανοίγουν και να κλείνουν κατά μήκος της.

Εικόνα: Γιώργος Οικονόμου

Τα τελευταία όμως χρόνια, μια νέα πτυχή της Παπαμάρκου ξεπροβάλλει ολοένα και περισσότερο καθώς ομάδες δημιουργικού χαρακτήρα την επιλέγουν για έδρα τους. Η οδός φαίνεται πια να αποκτά μια χρήση πέρα από αυτήν των χώρων εστίασης και των μικροκαταστημάτων στα οποία την είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα, με εναλλακτικά πρόσωπα να της δίνουν νέα πνοή.

Εικόνα: Γιώργος Οικονόμου

Η Παπαμάρκου αποκτά λοιπόν νέο αέρα, με αρχιτέκτονες, φωτογράφους και designers να δραστηριοποιούνται πλάι στα παραδοσιακά καταστήματα καλαθοποιίας και δημιουργούς κοσμημάτων, vegan chefs και δημοσιογράφους δίπλα στο αυθεντικό μανάβικο της γειτονιάς και το διαχρονικό παπουτσάδικο, δημιουργώντας το πιο ιντριγκαδόρικο σκηνικό αρμονικών αντιθέσεων στο κέντρο της πόλης.